درمان جنسی (سکس‌تراپی) چیست؟
درمان جنسی یا سکس‌درمانی یا سکس‌تراپی (sex therapy) نوعی روان درمانی است که به افراد و زوج هایی که در رسیدن به رضایت جنسی مشکل دارند کمک می کند. این روش درمانی نه تنها برای برطرف کردن مشکلات جنسی (اختلال عملکرد جنسی) و یا سردی روابط زناشویی کاربرد دارد، بلکه می تواند ابزاری برای داشتن رابطه ای قوی و صمیمی در دراز مدت باشد.
درمان جنسی معمولا به شکل گفتگو درمانی انجام می شود. در این جلسات، زوجین یا افراد به تنهایی درباره نگرانی ها و موانعی که در رابطه به صمیمیت فیزیکی دارند صحبت می کنند.
دکتر استفان اسنایدر، متخصص درمان جنسی در نیویورک و نویسنده کتاب “عشقی که ارزش ساختن دارد: چگونه در یک رابطه طولانی مدت، رابطه جنسی فوق العاده داشته باشید”، می گوید: “هدف نهایی درمان جنسی احساس خوب است. در صورتی که در طول درمان احساس خوبی نداشته باشید، به نتیجه مطلوب نخواهید رسید.”
فهرست این مطلب
به چه مشکلاتی در درمان جنسی پرداخته می شود؟
درمانگر جنسی می تواند به موارد زیر کمک کند:
- تقویت زندگی جنسی: اگر احساس می کنید زندگی جنسی تان دچار سردی شده است، درمانگر جنسی می تواند به شما در برانگیختن دوباره آن کمک کند.
- کشف گرایش جنسی یا هویت جنسی: در صورتی که در مورد گرایش جنسی یا هویت جنسی خود دچار تردید هستید، درمانگر جنسی می تواند به شما در کشف خودتان یاری رساند.
- بیرون آمدن از سایه: اگر قصد دارید گرایش جنسی خود را به خانواده، دوستان یا شریک عاطفی تان اعلام کنید، درمانگر جنسی می تواند در این مسیر شما را همراهی کند.
- تنظیم نیازهای جنسی جدید شریک: با گذشت زمان، نیازهای جنسی افراد ممکن است تغییر کند. درمانگر جنسی می تواند به زوجین در تطابق با این تغییرات و برآورده کردن نیازهای یکدیگر کمک کند.
- اختلال نعوظ: اختلال نعوظ به وضعیتی گفته می شود که فرد در رسیدن یا حفظ نعوظ دچار مشکل است. درمانگر جنسی می تواند به رفع این مشکل کمک کند.
- آموزش مسائل جنسی: اگر در مورد مسائل جنسی اطلاعات کافی ندارید، درمانگر جنسی می تواند به شما آموزش دهد.
- اضطراب عملکرد: اگر در حین رابطه جنسی دچار اضطراب می شوید، درمانگر جنسی می تواند به شما در کنترل این اضطراب کمک کند.
- انزال زودرس: انزال زودرس به وضعیتی گفته می شود که فرد در کنترل زمان انزال خود مشکل دارد. درمانگر جنسی می تواند به رفع این مشکل کمک کند.
- تقویت اعتماد به نفس و لذت جنسی: اگر در برقراری رابطه جنسی اعتماد به نفس کافی ندارید و یا از آن لذت نمی برید، درمانگر جنسی می تواند به شما کمک کند.
- واژینیسموس: واژینیسموس انقباض غیرارادی عضلات واژن است که مانع از دخول می شود. درمانگر جنسی می تواند به رفع این مشکل کمک کند.
- درد در هنگام رابطه جنسی: اگر در هنگام رابطه جنسی دچار درد می شوید، درمانگر جنسی می تواند به ریشه یابی و رفع این مشکل کمک کند.
- ناتوانی در رسیدن به ارگاسم: اگر در رسیدن به ارگاسم مشکل دارید، درمانگر جنسی می تواند به شما کمک کند.
- رابطه جنسی بعد از تجربه ی آسیب: اگر به دلیل تجربه ی آسیب های جنسی گذشته، برقراری رابطه جنسی برایتان دشوار است، درمانگر جنسی می تواند به شما کمک کند.
- رابطه جنسی بعد از سرطان: بیماری سرطان می تواند بر زندگی جنسی افراد تاثیر بگذارد. درمانگر جنسی می تواند به بهبود این وضعیت کمک کند.
- رابطه جنسی بعد از زایمان: تغییرات بدنی بعد از زایمان ممکن است بر تمایل یا عملکرد جنسی فرد تاثیر بگذارد. درمانگر جنسی می تواند به زوجین در این زمینه کمک کند.
- رابطه جنسی بعد از یائسگی: یائسگی در زنان می تواند بر میل جنسی و برانگیختگی تاثیر بگذارد. درمانگر جنسی می تواند به بهبود این وضعیت کمک کند.
- اعتیاد به پورنوگرافی: اگر درگیر اعتیاد به پورنوگرافی هستید، درمانگر جنسی می تواند به شما در کنترل این اعتیاد کمک کند.
- اعتیاد به رابطه جنسی: اگر درگیر اعتیاد به رابطه جنسی یا رفتارهای جنسی پرخطر هستید، درمانگر جنسی می تواند به شما در کنترل این اعتیاد کمک کند.
- بیماری های آمیزشی (STI) و ایدز: در صورتی که در مورد بیماری های آمیزشی و یا ایدز سوالاتی دارید، درمانگر جنسی می تواند به شما راهنمایی کند.
- و هر موضوع دیگری در رابطه با مسائل جنسی که شما می خواهید مطرح کنید: هیچ موضوعی در رابطه با مسائل جنسی برای مطرح کردن با درمانگر جنسی وجود ندارد که نباید مطرح شود.
در حالی که بسیاری از شرکت های دارویی برای کمک به مردان در مقابله با اختلالات عملکرد جنسی دارو ارائه می دهند، مطالعات نشان داده اند که بسیاری از دلایل اصلی این اختلالات ناشی از رفتارهای روانی-اجتماعی مانند سوء مصرف مواد یا افسردگی و اضطراب است. درمان جنسی می تواند به زوجین یا افراد در شناسایی رفتارهای زمینه ای که بر زندگی جنسی آنها تأثیر می گذارد، کمک کند.
انواع سکس‌تراپی
انواع مختلفی از تکنیک ها و رویکرد های درمانی برای درمان جنسی وجود دارد که میتوانند کارساز باشند.
گفتگو درمانی
گفتگو درمانی، که به آن درمان مبتنی بر رابطه نیز گفته می‌شود، مهم‌ترین روش در درمان مشکلات جنسی به شمار می‌رود. در این جلسات، زوجین با هدایت یک متخصص آموزش‌دیده، به موارد زیر می‌پردازند:
- تقویت مهارت‌های ارتباطی: زوجین یاد می‌گیرند که چگونه درباره نیازها، احساسات و خواسته‌های جنسی خود به طور مؤثر و بدون قضاوت با یکدیگر صحبت کنند.
- بررسی و حل تعارضات: گفتگو درمانی فضایی امن و حمایتی را برای زوجین فراهم می‌کند تا بتوانند درباره تعارضات و اختلافات خود در زمینه جنسی به طور آزادانه بحث کرده و راه‌حل‌های مناسب را پیدا کنند.
- کشف و حل مشکلات ریشه‌ای: بسیاری از مشکلات جنسی ریشه در مسائل عاطفی، روانی یا تجربیات گذشته دارند. در گفتگو درمانی، به زوجین کمک می‌شود تا این مسائل را شناسایی کرده و برای حل آنها گام بردارند.
- افزایش دانش جنسی: در جلسات گفتگو درمانی، زوجین اطلاعات دقیق و علمی در مورد عملکرد جنسی، آناتومی بدن و پاسخ‌های جنسی انسان دریافت می‌کنند. این دانش به آنها کمک می‌کند تا از یکدیگر و نیازهای جنسی یکدیگر بهتر درک کنند.
تمرکز حسی (Sensate Focus)
Sensate Focus یا تمرکز حسی-لذتی یک تکنیک درمانی است که در سکس تراپی برای افزایش صمیمیت، لذت و میل جنسی بین زوجین استفاده می‌شود. این تکنیک بر تمرکز بر روی احساسات حسی و لذت در طول فعالیت‌های جنسی بدون تمرکز بر روی عملکرد جنسی یا رسیدن به ارگاسم تأکید دارد.
اهداف Sensate Focus:
- کاهش اضطراب و تنش مرتبط با رابطه جنسی: بسیاری از افراد در هنگام رابطه جنسی دچار اضطراب می‌شوند که می‌تواند مانع از لذت بردن آنها شود. Sensate Focus به افراد کمک می‌کند تا اضطراب خود را کاهش داده و بر روی احساسات حسی خود تمرکز کنند.
- افزایش صمیمیت: Sensate Focus فضایی برای زوجین ایجاد می‌کند تا با یکدیگر ارتباط عاطفی عمیق‌تری برقرار کنند و صمیمیت خود را افزایش دهند.
- کشف و لذت بردن از مناطق حساس بدن: Sensate Focus به افراد کمک می‌کند تا مناطق حساس بدن خود و شریکشان را کشف کرده و از آنها لذت ببرند.
- بهبود عملکرد جنسی: در حالی که Sensate Focus بر روی عملکرد جنسی تمرکز ندارد، می‌تواند به طور غیرمستقیم به بهبود آن کمک کند.
رویکردها و تکنیک های درمان جنسی (سکس تراپی)
تکنیک های مختلفی در سکس تراپی وجود دارد که یک سکس تراپیست بسته به مشکل و نیازهای فرد یا زوج از آنها استفاده می کند. برخی از رایج ترین تکنیک ها عبارتند از:
رفتاردرمانی شناختی (CBT)
این نوع درمان بر تغییر الگوهای تفکر و رفتاری که در مشکلات جنسی نقش دارند تمرکز دارد. به عنوان مثال، یک سکس تراپیست ممکن است به فردی که دچار اضطراب عملکرد جنسی است کمک کند تا افکار منفی خود را در مورد رابطه جنسی شناسایی و به چالش بکشد و تکنیک های آرامش بخش را برای کاهش اضطراب خود تمرین کند.
درمان مبتنی بر زوجین
این نوع درمان بر بهبود ارتباط و صمیمیت بین شرکا تمرکز دارد. یک سکس تراپیست ممکن است به زوجین کمک کند تا الگوهای ارتباطی ناسالم را شناسایی کنند و مهارت های ارتباطی مؤثر را تمرین کنند. همچنین ممکن است زوجین را تشویق به انجام تمرینات حسی و صمیمیتی کند که به آنها کمک می کند تا دوباره به یکدیگر نزدیک شوند.
درمان مبتنی بر ذهن آگاهی
این نوع درمان بر افزایش آگاهی فرد از احساسات، افکار و تجربیات بدنی خود در طول رابطه جنسی تمرکز دارد. یک سکس تراپیست ممکن است به فردی که دچار درد واژن است کمک کند تا تکنیک های ذهن آگاهی را برای کاهش درد و افزایش لذت جنسی خود تمرین کند.
درمان دارویی
در برخی موارد، داروها ممکن است برای کمک به درمان مشکلات جنسی تجویز شوند. به عنوان مثال، داروهایی برای درمان اختلال نعوظ، میل جنسی کم و زود انزالی وجود دارد.
آموزش جنسی
یک سکس تراپیست می تواند اطلاعات و آموزش در مورد جنسیت سالم و لذت بخش را به افراد یا زوجین ارائه دهد. این ممکن است شامل آموزش در مورد آناتومی جنسی، پاسخ جنسی، تکنیک های تحریک و انواع مختلف رابطه جنسی باشد.
مزایای درمان جنسی
سکس تراپی علاوه بر اینکه می تواند به حل مشکلات رابطه ای کمک کند، بر سلامت روان کلی افراد تحت درمان نیز تأثیر مثبت دارد. در اینجا برخی از مزایای حاصل از درمان جنسی آورده شده است:
- تقویت صمیمیت عاطفی بین زوجین که منجر به افزایش احساس رضایت و خوشبختی می شود. طبق تحقیقات داشتن رابطه جنسی حداقل یک بار در هفته منجر به بهبود کلی رضایت از رابطه می شود.
- بهبود مهارت های ارتباطی زوجین، به ویژه در زمینه صمیمیت و رضایت جنسی.
ملاحظات قبل از شروع درمان
یافتن یک درمانگر جنسی که هم شما و هم شریکتان با او احساس راحتی کنید، زمانی که تصمیم به رفتن به جلسات درمان جنسی با هم می گیرید، بسیار مهم است. این به معنای برقراری ارتباط شفاف با شریک عاطفی خود در مورد واکنش های او به شخصیت و رویکردهای درمانی درمانگر است.
در اینجا چند نکته برای شروع این گفتگو آورده شده است:
- اهمیت یافتن یک درمانگر مناسب را بیان کنید: به شریک عاطفی خود توضیح دهید که چرا یافتن درمانگری که هر دوی شما با او احساس راحتی کنید مهم است. می توانید بگویید که احساس راحتی با درمانگر به شما کمک می کند تا آزادانه تر صحبت کنید و در درمان مشارکت بیشتری داشته باشید.
- درباره آنچه در یک درمانگر به دنبال آن هستید صحبت کنید: در مورد ویژگی هایی که به نظر شما در یک درمانگر مهم است، مانند جنسیت، سن، شخصیت و سبک درمانی، با شریک عاطفی خود صحبت کنید. همچنین می توانید در مورد هر گونه نگرانی یا ترجیحی که دارید صحبت کنید.
- بازخورد شریک عاطفی خود را بشنوید: به آنچه شریک عاطفی شما در مورد یک درمانگر می گوید توجه داشته باشید. آنها ممکن است ترجیحات یا نگرانی های خاص خود را داشته باشند که شما باید در نظر بگیرید.
- با هم درمانگران را جستجو کنید: با هم لیستی از درمانگران بالقوه بالقوه تهیه کنید و سپس بیوگرافی ها و وب سایت های آنها را بررسی کنید. همچنین می توانید از دوستان، خانواده یا پزشک خود برای توصیه بخواهید.
- در صورت امکان، با درمانگران مصاحبه کنید: قبل از انتخاب یک درمانگر، با چند نفر از آنها ملاقات کنید تا احساس کنید که چه کسی مناسب شما و شریکتان است. در طول مصاحبه، می توانید در مورد رویکرد آنها به درمان جنسی، تجربه آنها با مسائل مربوط به شما و هزینه آنها سوال کنید.
شروع درمان جنسی
پس از اینکه شما و شریک عاطفی تان یک درمانگر بالقوه پیدا کردید، در ادامه نکاتی وجود دارد که باید قبل از اولین جلسه خود بدانید:
- اطلاعات دقیق: تا حد امکان با اطلاعات و جزئیات مشخص به جلسات درمان بروید. به خصوص در درمان جنسی، به راحتی ممکن است هنگام صحبت در مورد مسائل، تحت تأثیر احساسات قرار بگیرید. اطمینان حاصل کنید که شما و شریک عاطفی تان برای پاسخ به سوالات مربوط به دفعات رابطه جنسی، از جمله تاریخ و حتی زمان آمادگی دارید.
- احساسات: یادداشت ذهنی از احساسات خود قبل، حین و بعد از برقراری رابطه جنسی و همچنین گفتگوهایی که در مورد مسائل جنسی با شریک عاطفی خود داشته اید تهیه کنید.
- محرک های ناراحت کننده: حتماً به درمانگر خود اطلاع دهید که آیا محرک هایی را که باعث ناراحتی شما در مورد رابطه جنسی می شوند شناسایی کرده اید.
دکتر اسنایدر اشاره می کند که درمانگران جنسی تمایل دارند “درباره اتفاقاتی که در رختخواب می افتد و آنچه در ذهن شما می گذرد را با جزئیات بیشتری سوال کنند”، بنابراین آماده به اشتراک گذاری باشید.
آیا درمانگر در مورد ترجیحات یا رفتارهای جنسی من قضاوت می کند؟
خیر، در جلسات درمان جنسی هیچ قضاوتی در مورد تمایلات یا رفتارهای جنسی شما وجود ندارد. سکس تراپیست ها به عنوان متخصصان آموزش دیده در زمینه سلامت جنسی، متعهد به ایجاد فضایی امن و بدون قضاوت برای مراجعان خود هستند. آنها می دانند که مسائل جنسی بسیار شخصی هستند و نیازها و خواسته های افراد در این زمینه می تواند بسیار متفاوت باشد.
سکس تراپیست ها از تمام فعالیت ها و رفتارهای جنسی که قانونی و با رضایت طرفین باشد، حمایت می کنند. هدف آنها کمک به شما در درک بهتر تمایلات و نیازهای جنسی تان و رسیدن به یک زندگی جنسی سالم و رضایت بخش است.
چگونه برای جلسات درمان جنسی آماده شوم؟
کمی در مورد گذشته ی جنسی و اهداف خود برای درمان فکر کنید. اگر قبل از اولین جلسه احساس ناراحتی می کنید، تمرینات تنفسی انجام دهید و یا کارهایی برای آرامش خود انجام دهید. همچنین می توانید به درمانگر خود اطلاع دهید که احساس ناراحتی می کنید تا او بتواند در این زمینه به شما کمک کند.
اثربخشی درمان جنسی در بهبود رضایت جنسی و رضایت کلی از رابطه
تحقیقات نشان داده است که درمان جنسی می تواند در بهبود رضایت جنسی و رضایت کلی از رابطه بسیار موثر باشد. در واقع، یک متاآنالیز از ۴۲ مطالعه نشان داد که درمان جنسی اندازه اثر قابل توجهی در بهبود عملکرد جنسی، میل جنسی، رضایت جنسی و کیفیت کلی رابطه داشت.
برخی از دلایل اثربخشی درمان جنسی عبارتند از:
- شناسایی و حل مشکلات: درمان جنسی می تواند به شما کمک کند تا ریشه مشکلات جنسی خود را شناسایی کنید و راه حل هایی برای آنها ایجاد کنید. این ممکن است شامل حل مسائل مربوط به ارتباط، صمیمیت، عزت نفس یا سلامت روان باشد.
- آموزش مهارت های جدید: درمان جنسی می تواند به شما و شریکتان در یادگیری مهارت های جدید برای بهبود رابطه جنسی تان کمک کند. این ممکن است شامل تکنیک های تحریک، وضعیت های جنسی یا روش های برقراری ارتباط باشد.
- افزایش صمیمیت: درمان جنسی می تواند به شما و شریکتان در افزایش صمیمیت و نزدیکی عاطفی کمک کند. این می تواند منجر به رابطه جنسی رضایت بخش تر و لذت بخش تر شود.
- کاهش اضطراب و شرم: درمان جنسی می تواند به شما کمک کند تا اضطراب و شرمی را که ممکن است در مورد رابطه جنسی داشته باشید، کاهش دهید. این می تواند به شما کمک کند تا راحت تر و آزادانه تر در مورد نیازها و خواسته های جنسی خود صحبت کنید.
در مجموع، درمان جنسی می تواند ابزاری قدرتمند برای بهبود سلامت جنسی و کلی شما باشد. اگر در مورد رابطه جنسی خود مشکل دارید، صحبت با یک درمانگر جنسی واجد شرایط می تواند به شما کمک کند.
سخن آخر
سلامت جنسی بخش مهمی از سلامت کلی انسان است و بر جنبه‌های مختلف زندگی از جمله روابط عاطفی، عزت نفس و کیفیت زندگی تاثیر می‌گذارد. مشکلات جنسی میتوانند طیف وسیعی از چالش‌ها را برای افراد و زوجین ایجاد کنند، از جمله:
- اختلالات عملکرد جنسی: مانند اختلال نعوظ، انزال زودرس، واژینیسموس و فقدان میل جنسی.
- مشکلات مربوط به صمیمیت: مانند دشواری در برقراری ارتباط صمیمی، احساس نزدیکی و صمیمیت با شریک زندگی.
- مسائل مربوط به هویت جنسی: مانند عدم تطابق هویت جنسی با جنسیت تعیین شده در بدو تولد.
خبر خوب این است که بسیاری از مشکلات جنسی قابل درمان هستند. سکس تراپی نوعی روان درمانی است که به افراد و زوجین در حل مشکلات مربوط به سلامت جنسیشان کمک می‌کند. سکس تراپیست‌ها متخصصان آموزش دیده‌ای هستند که میتوانند در فضایی امن و محرمانه به شما کمک کنند تا:
- ریشه مشکلات جنسی خود را شناسایی کنید.
- مهارت‌های لازم برای داشتن یک رابطه جنسی سالم و رضایت‌بخش را بیاموزید.
- بر باورها و نگرش‌های منفی که بر سلامت جنسی شما تاثیر می‌گذارند غلبه کنید.
- با شریک زندگی خود در مورد نیازها و خواسته‌هایتان به طور موثر ارتباط برقرار کنید.
منابع:
https://www.verywellmind.com/sex-therapy-5191859