چگونه مهارت شنونده فعال را در خود تقویت کنیم؟
تکنیک گوش دادن فعال
وقتی کسی در مورد مشکلاتش با شما حرف می‌زند، ممکن است دلتان بخواهد به او بگویید چه کار کند. اما این همیشه بهترین کار نیست. گاهی اوقات، افراد فقط به شنیده شدن نیاز دارند.
برای اینکه بدون دادن مشاوره به کسی گوش دهید، باید به او با دقت گوش دهید و سعی کنید منظور او را درک کنید. همچنین، باید احساسات او را تصدیق کنید و از قضاوت او خودداری کنید.
تکنیک های شنونده فعال را بدانید:
فهرست این مطلب
۱.از آنها بپرسید آیا به کمک نیاز دارند؟
وقتی کسی با شما درددل می‌کند، ممکن است بخواهید به او کمک کنید. اما قبل از هر کاری، از او بپرسید که آیا به کمک شما نیاز دارد یا فقط می‌خواهد که به او گوش دهید.
اگر فقط می‌خواهد که به او گوش دهید، فقط به او گوش دهید و احساسات او را درک کنید. اگر به کمک شما نیاز دارد، می‌توانید با او همکاری کنید تا مشکلش را حل کند.
در اینجا چند نمونه از سوالاتی که می‌توانید بپرسید آورده ایم:
- “می‌خواهی بهت کمک کنم؟”
- “می‌خواهی حرف بزنی؟”
- “می‌خوای نظرم رو بدونی؟”
۲. شنوده فعال بودن را تمرین کنید
شنونده فعال یا گوش دادن فعال به این معناست که به حرف های فرد با دقت گوش کنید و سعی کنید منظور او را بفهمید. شنونده فعال بودن مستلزم توجه کامل و حضور در لحظه با گوینده است تا بتوانید بر آنچه می گویند متمرکز شوید.
برای تمرین گوش دادن فعال، می توانید این نکات را رعایت کنید:
- روی گوینده تمرکز کنید و حواس خود را پرت نکنید.
- آنچه گوینده می گوید را بدون قضاوت گوش کنید، حتی اگر با آن موافق نباشید.
- اگر چیزی را متوجه نشدید، از گوینده بپرسید که منظورش از حرف هایش چیست.
- تا زمانی که گوینده حرفش را تمام نکرده است، نظر خود را ندهید.
شنونده فعال بودن می تواند به شما کمک کند تا روابط بهتری با دیگران برقرار کنید و درک بهتری از آنها داشته باشید.
۳. احساسات آنها را تأیید کنید
اگر کسی با شما احساساتش را در میان می گذارد، به او بگویید که احساساتش را می فهمید. تأیید احساسات دیگران می تواند به آنها کمک کند تا احساس بهتری داشته باشند و روابط شما را با آنها تقویت کند.
تأیید احساسات دیگران ممکن است به این شکل باشد:
“می فهمم که چرا این کار برای شما چالش برانگیز بود.”
“اگر این اتفاق برای من افتاد، من هم عصبانی می شدم.”
“من از این که این اتفاق برای شما افتاده است متاسفم؛ شما لایق آن نبودید.”
“فکر می کنم شما آن موقعیت را به خوبی مدیریت کرده اید؛ من به شما افتخار می کنم.”
اعتبار بخشیدن به احساسات یک نفر به گوینده نشان می دهد که شما متوجه می شوید که چه چیزی در حال برقراری ارتباط است.
۴. فردی امن برای صحبت کردن باشید
وقتی شخصی مسائل صمیمی خود را با شما در میان می گذارد، سعی کنید محیطی امن و حمایت کننده برای او ایجاد کنید.
زمانی که شما خیلی سریع برای دادن مشاوره به فرد اقدام می کنید، شخص در بیان پیام خود احساس ناامنی می کند.
از قضاوت آنچه شخص می گوید خودداری کنید و به جای مشاوره، از او حمایت کنید. اگر کسی را برای بیان احساساتش مورد سرزنش قرار دهید، احتمالاً دیگر به شما اعتماد یا صحبت نخواهند کرد.
۵. تمرین همدلی کنید
تمرین همدلی می تواند به بهبود روابط و شادابی کلی شما کمک کند. محققان پیشنهاد می کنند که هیچ تعریف جهانی برای همدلی وجود ندارد؛ بلکه همدلی از چند جزء تشکیل شده است:
- شناخت رنج
- تشخیص اینکه رنج به طور جهانی اتفاق می افتد
- ابراز نگرانی برای کسانی که رنج می برند و تمرین همدردی
- ثبات خود را در هنگام گوش دادن به گزارش های درد و رنج کسی حفظ کنید
- میل به کمک به کسی برای کاهش رنج یا عملی کردن برای کمک به آن
برای گوش دادن به کسی بدون دادن مشاوره، همدلی را تمرین کنید. درک مشکلات او و نشان دادن اهمیت دادن به او می تواند کار ساز باشد. اگر می توانید به او کمک کنید، این نشان دهنده همدلی شما می باشد، و این را در نظر داشته باشید که او همیشه به کمک شما نیاز نخواهد داشت.
۶. خود را به جای آنها بگذارید
همدلی به معنای قرار دادن خود در موقعیت شخص دیگری است، نه اینکه برای او متاسف باشید. وقتی واقعاً درک می‌کنید که یک وضعیت برای کسی چگونه می باشد، راحت‌تر می‌توانید از او حمایت کنید.
گوش دادن فعال و بازتاب احساسات به شخصی که به او گوش می دهید می تواند به شما در تمرین همدلی کمک کند.
اگر با کسی صحبت می کنید که در حال تجربه یک وضعیت چالش برانگیز یا شاد است، سعی کنید احساسات آنها را درک کنید و به آنها نشان دهید که به آنها اهمیت می دهید.
۷. داستان مشابهی را به اشتراک بگذارید
گاهی اوقات، به جای ارائه مشاوره، می توانید داستانی مشابه از چالشی که خودتان با آن روبرو شده اید و نحوه غلبه بر آن را با او به اشتراک بگذارید.
اگر کسی به شما بگوید چه کاری باید انجام دهید، ممکن است کنترل کننده به نظر برسد. اگر در زندگی خود مشکلاتی را پشت سر گذاشته اید، ممکن است برای سخنران مفید باشد که در مورد تجربیات شما و نحوه حل مشکل مشابهی که داشته اید را بشنوند.
به اشتراک گذاشتن داستان می تواند مفید باشد و همچنین می تواند به عنوان مشاوره ای که در قالب داستان می باشد، پنهان شود. اگر در نظر دارید از این روش استفاده کنید، سعی کنید آن را به ندرت و با دقت استفاده کنید.
نتیجه گیری
همه کسانی که با آنها صحبت می کنید نمی خواهند مشاوره دریافت کنند. برخی ممکن است شما را به عنوان یک شخص امن ببینند که می توانند با او صحبت کنند یا آنچه را که در جریان است بدون اینکه به آنها بگویید چه کاری انجام دهند، به اشتراک بگذارند.
اگر با کسی صحبت می کنید و میخواهید او را نصیحت کنید، متوقف شوید و تمرین همدلی و شنونده فعال بودن را انجام دهید تا فرد احساس فهمیده شدن داشته باشد.
در صورتی که می خواهید مشاوره دهید، ابتدا از طرف مقابل اجازه بگیرید. اگر کسی با شما درد دل می کند و شما او را قضاوت کنید، ممکن است دیگر به شما اعتماد نکند.
منبع
- Gilbert P. (2020). Compassion: From it’s evolution to a psychotherapy.
https://www.frontiersin.org/articles/10.3389/fpsyg.2020.586161 - Tennant K, et al. (2022). Active listening.
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK442015/
